cannot connect V-Resource

เกี่ยวกับเรา

ศูนย์เครือข่ายคลังทรัพยากรชีวภาพและสารสนเทศเพื่อการวิจัยและพัฒนาวัคซีนของประเทศ

เป็นเครือข่ายระดับประเทศประกอบด้วย หน่วยงานที่ให้บริการด้านสาธารณสุข หน่วยงานที่ศึกษาวิจัยด้านการพัฒนาวัคซีน หน่วยงานในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงวิทยาศาสตร์ สถาบันการศึกษาและหน่วยงานอื่น ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและผลิตวัคซีน เป็นต้น ที่ให้ความสำคัญด้านการบริหารจัดการชีววัสดุทางการแพทย์และคลังข้อมูลอย่างเป็นมาตรฐานเพื่อการวิจัยและพัฒนาวัคซีน รวมทั้งเข้าใจถึงความสำคัญของการบูรณาการใช้โครงสร้างพื้นฐาน และการเชื่อมโยงข้อมูลทรัพยากรชีวภาพในเครือข่าย เพื่อให้เห็นภาพรวมของคลังทรัพยากรชีวภาพทางการแพทย์ของประเทศอันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาวัคซีนในระยะยาวทั้งในประเทศและนานาชาติ

ความเป็นมา

คลังทรัพยากรชีวภาพทางการแพทย์เป็นโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญในการพัฒนาด้านสุขภาพ ที่มุ่งสู่การสร้างสังคมที่มีสุขภาวะ โดยเฉพาะการส่งเสริมด้านการวิจัยและพัฒนาวัคซีนของประเทศ การเพิ่มขีดความสามารถในการสร้างนวัตกรรมเทคโนโลยีของตนเองเพื่อการคิดค้นวัคซีนชนิดใหม่และการปรับปรุงประสิทธิภาพของวัคซีนที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ที่นำไปสู่การผลิตวัคซีนขึ้นใช้เองได้ภายในประเทศ ช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนวัคซีนที่ต้องนำเข้าจากบริษัทผู้ผลิตจากต่างประเทศ และสามารถเพิ่มขยายฐานการผลิตในระดับอุตสาหกรรมเพื่อสนับสนุนวัคซีนพื้นฐานแก่ประเทศเพื่อนบ้านได้ในอนาคต

ทรัพยากรชีวภาพทางการแพทย์มีความหลากหลายมากตั้งแต่ตัวอย่างที่เก็บจากผู้ป่วย (specimen) ตัวอย่างเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรค เซลล์ เนื้อเยื่อ ดีเอ็นเอ เและชีววัสดุต่าง ๆ ที่ได้จากการศึกษาวิจัยกลไกการเกิดโรคต่างๆ เพื่อสร้างมาตรการป้องกันและรักษาโรค รวมทั้งการเก็บตัวอย่างฯในกรณีที่มีการระบาดของโรคต่าง ๆ ซึ่งตัวอย่างเหล่านี้มีอยู่เป็นจำนวนมากและถูกจัดเก็บกระจายอยู่ตามหน่วยงานต่าง ๆ เช่น หน่วยงานที่ให้บริการด้านสาธารณสุข หน่วยงานที่ศึกษาวิจัยด้านการพัฒนาวัคซีน หน่วยงานในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงวิทยาศาสตร์ สถาบันการศึกษาและหน่วยงานอื่น ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและผลิตวัคซีน เป็นต้น การพัฒนามาตรฐานการจัดเก็บรักษาทรัพยากรชีวภาพในหน่วยงานต่าง ๆ ให้สามารถคงสภาพและคุณสมบัติดั้งเดิมไว้ได้ในระยะยาว รวมทั้งการสนับสนุนให้มีการจัดเก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรชีวภาพ ได้แก่ ประวัติแหล่งที่มา คุณลักษณะเฉพาะของทรัพยากรฯ ข้อมูลพันธุกรรมที่สามารถบ่งชี้ชนิดของทรัพยากรฯ และข้อมูลในมิติต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อการนำทรัพยากรฯ ไปใช้ในการวิจัยหรือการผลิตในอนาคต จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก

คลังทรัพยากรชีวภาพฯ ที่ได้มาตรฐานต้องมีกระบวนการลงทะเบียนการจัดเก็บและการปรับปรุงข้อมูลทรัพยากรฯ อย่างเป็นระบบให้สามารถสืบค้น และวิเคราะห์ได้อย่างถูกต้อง รวมถึงการจัดการข้อมูลในส่วนของการตรวจสอบคุณภาพ และการเข้าถึงตัวอย่างทรัพยากรฯ ที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ อย่างไรก็ตาม คลังทรัพยากรชีวภาพฯ แต่ละแห่งมีความเชี่ยวชาญในการจัดเก็บรักษาทรัพยากรต่างชนิดกัน อีกทั้งอาจมีข้อจำกัดด้านพื้นที่ สถานที่ อุปกรณ์และงบประมาณในการจัดเก็บรักษา ทำให้เป็นไปได้ยากที่จะมีคลังทรัพยากรชีวภาพฯ เพียงแห่งเดียวในการดูแลเก็บรักษาและให้บริการทรัพยากรชีวภาพทุกชนิด ดังนั้นการสร้างความร่วมมือในลักษณะของเครือข่ายคลังทรัพยากรชีวภาพฯ จึงเป็นแนวทางที่จะทำให้เกิดการบูรณาการใช้โครงสร้างพื้นฐาน งบประมาณและมาตรฐานการจัดการทรัพยากรชีวภาพร่วมกัน นอกจากนี้การบูรณาการเชื่อมโยงข้อมูลทรัพยากรชีวภาพในเครือข่ายจะทำให้เห็นภาพรวมของคลังทรัพยากรชีวภาพทางการแพทย์พร้อม ๆ ไปกับการสร้างฐานข้อมูลทรัพยากรชีวภาพที่จะสนับสนุนการวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการแพทย์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาวัคซีนในระยะยาวทั้งในประเทศและนานาชาติ

ในปี พ.ศ. 2558 สถาบันวัคซีนแห่งชาติ ได้ร่วมกับศูนย์ชีววัสดุประเทศไทย (Thailand Bioresource Research Center: TBRC) ในสังกัดศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข จัดตั้งเครือข่ายศูนย์ทรัพยากรชีวภาพทางการแพทย์แห่งชาติ โดยแผนการดำเนินงานของเครือข่ายถูกจัดเป็นหนึ่งในโครงการสำคัญของวาระแห่งชาติด้านวัคซีนที่สอดคล้องตามเป้าหมายของแผนยุทธศาสตร์วัคซีนแห่งชาติ 20 ปี อันมุ่งหมายบูรณาการกันให้เป็นพลังร่วมผลักดันด้านพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและมาตรฐานในการจัดเก็บทรัพยากรชีวภาพและข้อมูลเพื่อความมั่นคงด้านวัคซีน รวมทั้งการต่อยอดงานวิจัยและพัฒนาด้านวัคซีน ปัจจุบันสถาบันวัคซีนแห่งชาติ ได้มีการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องในการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานในเครือข่ายคลังทรัพยากรชีวภาพและสารสนเทศเพื่อการวิจัยและพัฒนาวัคซีนของประเทศ และบรรลุตามเป้าหมายของยุทธศาสตร์ชาติ

Contact Us